Кейбір элементарлы функциялардың туындылар кестесі:
1. sin´x = cosx
2. cos´x = -sinx
3. tg ´x =
4. ctg ´x =
5. (ax)´ =ln a · ax , мұндағы a>0, a = e болса онда (ex)´ = ex
6. (xn)´ = n · xn-1 , мұндағы n тұрақты сан
7. (lnx)´ =
8. (arcsinx)´ =
8. (arccosx)´ =
9. (logax)´ =
10. (arctgx)´ =
11. (arcctgx)´ =
Жаттығулар.
Туындылар кестесін және туындының қасиеттерің пайдалана отырып мына туындыларды есептеңіз:
a) y=x2+x+1, y′ -? b) y=x cosx, y′ -?
c) y=x sinx, y′ -? d) y=sin(2x), y′ -?
Енді бұл формулалардың біреуін дәлелдейік, мәселен бірінші туындыны дәлелдейік.
Дәлелдеуі:
1. sin´x = cosx
sin´x =
мына формуланы пайдаланайық sin α – sin β = 2 sin() cos():
sin (x+ Δ x) – sin x = 2 sin() cos()
sin (x+ Δ x) – sin x = 2 sin() cos()
Бұл өрнекті жоғарыдағы формулаға қоямыз:
sin´x =
sin´x =
бірінші тамаша шек бойынша
соңдықтан:
sin´x = cosx
Осы әдіспен cos´x = -sinx формуласын дәлелдеңіз
Жаттығу.
3 және 4 формулаларды ()´= ережесінің көмегімен дәлелдеңіз.
Есеп.
Екінші тамаша шектін көмегімен мына формуланы дәлелдеңіз (ex)´ = ex.
Туындылар кестесі туындыны есептеуде көп қолданылады соңдықтан бұл кестені есте сақтау жөн.